Ünlü Macar besteci ve etnomüzikolog Béla Bartók’un 1936 yılında Türkiye’de yaptığı tetkik seyahati üzerine Macar Kültür Merkezi tarafından hazırlanan kısa belgeseli youtube üzerinden seyredebilirsiniz:
Macaristan’ın Eger şehrinde bulunan Türk-Macar Kardeşliği Hatıra Parkı’nda yer alan ve heykeltraş Beata Rostás tarafından yapılarak 2014 yılında yerine yerleştirilen Evliya Çelebi’ye ait heykel 8 Ağustos 2020 Cumatesi günü erken saatlerde bir grup genç tarafından tahrip edildi. 16. yüzyılda yaşamış ünlü seyyâhın dünyadaki iki heykelinden biri olma özelliğine sahip bu eserin kim veya kimler tarafından hangi amaçla tahrip edildiğine yönelik kamera kayıtları incelenmiş ve Eğri Emniyet Müdürlüğü tarafından derhal tahkikat başlatılmıştır.
Elim hadise iki ülke kamuoyunda infial yaratmış, sosyal medyada heykeltraşa destek mesajları iletilmiş; bu olayın iki millet arasındaki kardeşliği bozamayacağına yönelik temenniler dile getirilerek saldırı kınanmıştır. Heykelin açılışını yapan dönemin Budapeşte Büyükelçisi Emekli Büyükelçi Şakir Fakılı’nın görüşleri şöyle:
“Çok üzüldüm. Heykelin açılış töreninde bulunmuştum. Türk-Macar Kardeşlik Parkı da aynı gün açılmıştı. O günden beri acaba bizde de bir Evliya Çelebi heykeli var mıdır diye merak etmişimdir. O zamanlar Hacettepe’de yontu eğitimi gören değerli sanatçı Beata, törende konuşmaların çevirmenliğini de yapmıştı. Beata umarım yeni bir Evliya Çelebi daha yaratır, dostluğumuza katkıda bulunur. Eger’in Türk-Macar Dostluğunda önemli bir yeri vardır.
Eger’de bir Fahri Konsolosluk açmak için çok uğraşmıştım.
Dileğim, sevgili Macar halkıyla dostluğumuzun ebedi olması, bu tür olaylardan etkilenmemesidir.
Bu vesileyle Macar dostlarıma selam ve sevgilerimi yineliyorum.”
Bu konuya ilişkin olarak, Eğri Belediye Başkanı Ádám Mirkóczki, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Budapeşte Büyükelçiliğimiz İkinci Kâtibi Nuray Tekden başkanlığındaki bir heyeti 11 Ağustos 2020 Pazartesi günü makamında kabul ederek heyete bilgi vermiştir. Başkan, bu menfur saldırının siyasî veya nefret amacı taşımadığını, sorumsuzca oyun oynayan bir grup gencin münferit bir eylemleri sonucu gerçekleştiğinin tespit edildiğini ifade etmiştir. Şehrin Emniyet Müdürü József Kovács da bunu kanıtlarla doğrulamıştır.
Başkan, tahrip edilen eserin yerine yine heykeltraş Rostás tarafından Belediye’nin yardımlarıyla bronz ve seramikten daha sağlam bir heykelin yapılarak yerine yerleştirileceğini Türk heyetine ve kamuoyuna ilan etmiştir.
Türk-Macar Dostluk Derneği olarak menfur saldırıyı kınıyor; hızlıca harekete geçerek olayı aydınlatan Macar yetkililere şükranlarımızı sunuyor, heykeltraşa da geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.
Fotoğraflar: http://egriugyek.hu/ ; https://www.facebook.com/mirkoczki.adam/
